II Międzynarodowa Konferencja Open Access w Polsce. V Konferencja EBIB Internet w bibliotekach
Toruń, 14-15 stycznia 2010 roku

Poprzedni - Spis treści - Następny

            

Iryna Kuchma
eIFL - Electronic Information for Libraries, Rzym, Włochy
Jan Andrzej Nikisch
Poznańska Fundacja Bibliotek Naukowych

Polityka otwartego dostępu w Europie i Stanach Zjednoczonych

Open Access policies in Europe and in the USA

Abstrakt

pdf prezentacja

Na temat OA toczy się ogólnoświatowa dyskusja w środowiskach rządowych, wydawniczych, w instytucjach finansujących badania naukowe oraz na wyższych uczelniach. Nieograniczony barierami finansowymi, prawnymi czy technicznymi dostęp do zasobów naukowych przynosi znaczące korzyści ekonomiczne, społeczne i edukacyjne. W tej kwestii nadal wiele jest jeszcze do zrobienia, jednakże nie ulega wątpliwości, że OA na zawsze już zmienił oblicze komunikacji naukowej.

Referat dokonuje przeglądu działań podejmowanych w sprawie Open Access w Europie i w Stanach Zjednoczonych, omawia także najważniejsze przykłady polityki na rzecz OA: pilotażowy program Komisji Europejskiej, którego celem jest zapewnienie dostępu do około 20% projektów realizowanych w ramach VII Programu Ramowego, wytyczne Europejskiej Rady ds. Badań dotyczące Open Access oraz inne inicjatywy europejskie.

Także rządy poszczególnych państw zaczynają wykazywać zainteresowanie otwartym dostępem, gdyż chciałyby mieć pewność, że finansowane z publicznych pieniędzy badania naukowe trafiają do jak najszerszego grona odbiorców, a z drugiej strony dociera do nich świadomość marnowania środków publicznych, gdyż w starym systemie podatnicy płacili dwukrotnie: najpierw za prowadzenie badań naukowych, a potem za możliwość dostępu do wyników tych badań.

Amerykański Narodowy Instytut Zdrowia (the National Health Institute – NIH), największa instytucja finansująca badania medyczne w USA, wprowadził zasadę, że wszyscy grantobiorcy muszą w ciągu 12 miesięcy opublikować wyniki badań finansowanych z funduszy NIH w recenzowanym, ogólnodostępnym czasopiśmie. Obowiązek publikowania w Open Access wyników badań naukowych finansowanych przez NIH ma moc ustawową, odpowiedni dokument został zatwierdzony przez obie izby Kongresu i podpisany przez prezydenta Obamę. Od stycznia 2007 r. na Ukrainie obowiązuje prawo nakazujące opublikowanie w otwartym dostępie prac finansowanych ze środków publicznych. Także na Litwie wprowadzono nowe przepisy prawne dotyczące nauki, nakładające obowiązek powszechnego udostępnienia on-line wyników badań naukowych dotowanych z pieniędzy publicznych.

W 2009 r. zaobserwowano intensyfikację działań na rzecz OA zarówno w środowiskach naukowych, uczelnianych, instytucji finansujących badania naukowe, jak również na poziomie rządów państw, a także w różnych organizacjach narodowych i międzynarodowych. W 10 krajach, 15 nowych instytucji finansujących badania naukowe wprowadziło obowiązek publikowania w OA, a na całym świecie zasadę tę przyjęło 60 uczelni, podczas gdy w roku 2008 było ich tylko 13. Jednym z najbardziej spektakularnych przykładów jest wprowadzenie w październiku 2009 r. na 26 uczelniach technicznych w Finlandii obowiązku publikowania w OA. To zdecydowanie największa liczba instytucji, które wdrożyły otwarty dostęp w historii całego ruchu Open Access. Przystąpienie to tej inicjatywy oznacza także, że zarówno rektorzy uczelni, jak i Ministerstwo Edukacji bardzo poważnie traktują ideę OA. Jest to również sygnał dla pozostałych ministrów i rektorów mówiący o tym, że przyłączenie się do ruchu OA to ogromny krok naprzód oraz znaczące oszczędności (finansowe, jak i nakładu pracy) dla poszczególnych instytucji.

W referacie przedstawiono także niektóre strategie i najlepsze rozwiązania dla tych instytucji, które zamierzają wdrożyć politykę OA.

Abstract

pdf presentation

Open Access is now being debated by governments and publishers and mandated by funding bodies and universities throughout the world. There are considerable economic, social and educational benefits to making research outputs available without financial, legal and technical barriers to access. Much still remains to be achieved, but it is clear that Open Access has permanently changed the field of scholarly communication. The paper presents the overview of the drivers of Open Access policies in Europe and in the US and highlights the most important policy examples: the European Commission’s pilot program to provide Open Access to approximately 20% of projects from the 7th Research Framework Programme (FP7), the European Research Council (ERC) Guidelines for Open Access and some other European initiatives.

Governments have also begun to take an interest in open access out of a desire to ensure that the research which they fund reaches the largest possible audience, as well as out of a recognition of the waste of public resources which results from the old system in which taxpayers pay once for research and a second time for access to its results. For example, the U.S. National Institutes of Health (NIH), the largest funder of medical research in the US, implemented a policy requiring that its grant recipients make articles resulting from NIH funding publicly available within twelve months of publication in a peer-reviewed journal. The OA mandate at the NIH was made permanent by a bill passed by both houses of Congress signed by President Obama. Since January 2007 Ukraine has a law: mandate for Open Access to publicly funded research. And a new Lithuanian law on science requires public online access for publicly-funded research.

In 2009 we experienced an increasing number of Open Access policies from research groups and research centres, universities, funding bodies, governments, national and international bodies. There were 15 new funder mandates in ten countries and 60 universities worldwide adopted Open Access mandates, compared to 13 in 2008. One of the most remarkable examples: in October 2009, 26 of Finland's Universities of Applied Sciences adopted a joint OA mandate. That is by far the largest number of institutions adopting a common Open Access policy in the history of OA. The joint mandate is also a sign of serious commitment by the rectors and the Ministry of Education and a reminder to other national ministries and universities that joint mandates make a giant step toward Open Access and saves efforts at individual institutions.

The paper also suggests some strategies and best practices for the institutions interested in introducing OA policies.

Iryna Kuchma

Biogram

Iryna Kuchma jest menadżerem programu eIFL-Open Access. W eIFL.net jej obowiązki obejmują propagowanie otwartego dostępu do wyników badań naukowych oraz wspieranie rozwoju polityki otwartego dostępu do zasobów. Prowadzi szkolenia oraz pomaga w przygotowaniu i łączeniu otwartych repozytoriów, organizuje warsztaty oraz inne imprezy mające na celu dzielenie się wiedzą i budowanie potencjału. Wcześniej Iryna Kuchma zajmowała stanowisko information program manager w International Renaissance Foundation, działającej na Ukrainie w ramach Fundacji Sorosa, gdzie odpowiadała za koordynację programu „Sztuka i Kultura”. Popularyzuje na Ukrainie zagadnienia dotyczące Open Access, mające prowadzić do tworzenia instytucjonalnych i tematycznych/zagadnieniowych repozytoriów. Propaguje wprowadzenie na Ukrainie prawa regulującego otwarty dostęp do publicznie finansowanych badań.

Biography

Iryna Kuchma is eIFL-Open Access program manager. In the eIFL.net her responsibilities include advocacy of Open Access to research results and support in developing Open Access policies, training and support in setting up and interconnecting open repositories, organising workshops and other knowledge sharing and capacity building events. Previously Iryna Kuchma worked as an information program manager at the International Renaissance Foundation (part of Soros Foundation network in Ukraine) and coordinated the Arts and Culture Program there. She has advocated in Ukraine for Open Access issues leading to setting up institutional and subject repositories and introducing the law of Ukraine on Open Access to publicly funded research.

Biogram

Jan Andrzej Nikisch – prezes Poznańskiej Fundacji Bibliotek Naukowych, pracownik naukowy Uniwersytetu A. Mickiewicza w Poznaniu. Polski koordynator i współpracownik organizacji bibliotekarskiej eIFL. Zajmuje się informacją elektroniczną, czasopismami elektronicznymi, bazami danych, bibliotekami cyfrowymi. Jest autorem wielu publikacji, współpracował w projektach polskich i zagranicznych tworząc polską infrastrukturę udostępniającą zasoby dla nauki. Od lat jest zwolennikiem Open Access - promując ideę otwartej nauki organizował seminaria i konferencje, które wnosiły nową wiedzę w zakresie komunikacji i nowych technologii informacyjnych.

Biography

Jan Andrzej Nikisch is a President of Poznań Foundation of Scientific Libraries, a researcher at Adam Mickiewicz University in Poznań and also Polish coordinator and cooperator of eIFL library organization. His fields of interests are electronic information, electronic journals, databases and digital libraries. He is an author of numerous publications. He also took part in many Polish and international projects and developed Polish infrastructure providing access to science resources. He has been supporting Open Access for several years. Promoting the idea of open science he organized seminars and conferences, which brought new knowledge in the field of communication and new information technologies.


            

Poprzedni - Spis treści - Następny

(C) 2010 EBIB

            Polityka otwartego dostępu w Europie i Stanach Zjednoczonych / Iryna Kuchma, Jan Andrzej Nikisch // W: II Międzynarodowa Konferencja Open Access w Polsce. V Konferencja EBIB Internet w bibliotekach, Toruń, 14-15 stycznia 2010 roku. - [Warszawa] : Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich, K[omisja] W[ydawnictw] E[lektronicznych], Redakcja "Elektronicznej Biblioteki", 2010. - (EBIB Materiały konferencyjne nr 21). - ISBN 83-921757-6-X. -Tryb dostępu : http://www.ebib.info/publikacje/matkonf/mat21/kuchma.php