Krystyna Brodowska
Powiatowa Biblioteka Publiczna w Sieradzu

Tworzenie systemu informacji europejskiej w powiecie

informacje praktyczne

Tworzenie systemu informacji europejskiej w bibliotekach publicznych powiatu sieradzkiego jest wynikiem nowego systemu udostępniania czytelnikom wszelkich informacji. Dzięki możliwościom wyszukiwawczym w systemie komputerowym szybko zauważyliśmy jak często czytelnicy penetrują hasła związane z Unią Europejską. Potrzeby czytelników są inspiracją do szukania możliwości jak najlepszego sposobu udzielania informacji. W ostatnim okresie bardzo potrzebna jest bibliotekarzom wiedza na temat zdobywania informacji o najróżniejszych problemach w państwach Unii Europejskiej.

Koncepcję sieci informatycznej zbudowanej w oparciu o sieć biblioteczną lansujemy od chwili powstania powiatu. Istnieją wszelkie przesłanki po temu, by powstał w naszych bibliotekach jednolity Powiatowy System Informatyczny, otwierający przed bibliotekami zupełnie nowe możliwości. System pod nazwą "Internet w Bibliotece. Biblioteka w Internecie" omawiamy i prezentujemy różnym gremiom społeczności lokalnej, wójtom, burmistrzom, radnym itp. Jako jeden z efektów realizacji tego systemu omawiamy możliwość tworzenia systemu informacji o Unii Europejskiej. Naszym celem jest utworzenie w każdej bibliotece miejskiej oraz gminnej Punktu Informacji o Unii Europejskiej. Koncepcja ta jest popierana przez Starostwo Powiatowe i była niejednokrotnie omawiana na łamach lokalnej prasy. Zdobyła już uznanie. Niestety w ślad za zrozumieniem i aprobatą nie idą środki finansowe na kontynuację systemu. Nadzieją jest Kontrakt Wojewódzki w ramach którego WBP w Łodzi wywalczyła przyjęcie projektu dotyczącego automatyzacji bibliotek publicznych województwa łódzkiego. Wszystkie zarządy miast i gmin powiatu sieradzkiego podpisały akceptację udziału finansowego w tym projekcie.

Podstawy takiego systemu zostały już w powiecie sieradzkim zbudowane. Całkowicie skomputeryzowana jest PBP w Sieradzu. Pracujemy ze wszystkimi potrzebnymi modułami jednolitego systemu bibliotecznego SOWA. Zbiory wprowadzone są do bazy komputerowej na bieżąco. Od 7 lat działa automatyczna wypożyczalnia książek. Od 1999 roku czytelnicy i pracownicy mają dostęp do Internetu. W chwili obecnej we wszystkich bibliotekach miast i gmin powiatu sieradzkiego są stanowiska komputerowe. Wszystkie gminy zdołały wyposażyć swe placówki w co najmniej jedno stanowisko komputerowe, drukarkę i program SOWA i te skomputeryzowane biblioteki tworzą bazy danych o swoich zbiorach, mają także możliwość przeglądania na miejscu bazy danych PBP w Sieradzu oraz przenoszenia gotowych opisów do swojej bazy. Na życzenie czytelnika istnieje możliwość tworzenia zestawień tytułów na określony temat lub sprawdzenia, czy potrzebny tytuł znajduje się w naszych zasobach. Usługa ta jest przez czytelników bibliotek terenowych bardzo ceniona.

Wśród najnowszych dokonań bibliotek naszej sieci można wymienić: uruchomienie automatycznych wypożyczalni książek w MiGBP w Złoczewie (działa od 2 lat) i GBP w Klonowej (uruchomiona w roku bieżącym). Katalogi tych bibliotek są widoczne w Internecie, gdyż umieściliśmy je na naszym serwerze dostępowym. Projekt Powiatowego Systemu Informatycznego zakłada włączenie wszystkich skomputeryzowanych bibliotek naszego powiatu do ogólnoświatowej sieci Internet. Administrowanie systemu w PBP w Sieradzu obniży koszty utrzymania systemu. W naszej bibliotece jest główny serwer, a biblioteki miast i gmin powiatu zapewniają stację roboczą, poprzez którą będą przyłączone do sieci Internet. Innym zadaniem realizowanym przez skomputeryzowane placówki jest tworzenie automatycznych katalogów bibliotek z terenu całej gminy.

Powiatowy System Informatyczny pozwoli bibliotekom publicznym na pełnienie funkcji centrum informacji regionalnej, turystycznej, biznesowej, prawniczej, europejskiej itp. dzięki: podłączeniu do Internetu, możliwości opracowania strukturalnego stron WWW dla wszystkich gmin, możliwości korzystania ze skrzynek pocztowych, korzystania z wewnętrznych serwisów, ułatwiających wymianę informacji między bibliotekami itp. Efekty osiągnięte poprzez realizację systemu zostały zdefiniowane w naszym projekcie.

Narastające zainteresowanie czytelników, (głównie uczniów szkół średnich) problematyką integracji europejskiej spowodowało, że w prowadzonej od 1995 r. automatycznej kartotece zagadnieniowej uwzględniliśmy opisy bibliograficzne poświęcone Unii Europejskiej publikowane w prasie znajdującej się w zbiorach czytelni. Z bazy tej w 1996 r. wydrukowaliśmy zestawienie bibliograficzne nt. "Wspólnota Europejska - publikacje z lat 1991-1995" naszych zbiorach. Temat ten jest systematycznie aktualizowany o opisy nowych publikacji. W 1999 roku nawiązaliśmy współpracę z Centrum Informacji Europejskiej Komitetu Integracji Europejskiej oraz z Regionalnym Centrum IE w Łodzi. Dzięki temu pozyskaliśmy wiele cennych publikacji. Od 2000 r. otrzymujemy także materiały informacyjne z Punktu Informacyjnego Komisji Europejskiej w Warszawie.

Inspiracją do uruchomienia w Powiatowej Bibliotece Publicznej Punktu Informacji Europejskiej było rosnące zainteresowanie informacją z tego zakresu ze strony młodzieży szkolnej i nauczycieli, organizujących w szkołach Kluby Europejskie. Pierwszym etapem organizacji było przygotowanie kadrowe: jeden z pracowników biblioteki ukończył stosowny kurs, organizowany przez Fundację Edukacji Ekonomicznej, dający certyfikat uprawniający do prowadzenia punktu. Fundacja organizowała kursy nieodpłatnie ( dla zainteresowanych z określonych regionów Polski). Informację na ten temat znaleźliśmy poprzez Internet. Fundacja wyposażyła ponadto punkt w stosowny szyld, znormalizowany, jednakowy dla wszystkich instytucji, które były zainteresowane organizacją punktu.

Punkt działa w oparciu o tradycyjne zasoby informacyjne biblioteki (książki, broszury, czasopisma) zgromadzone samodzielnie jak i o bazy danych dostępne w Internecie. Wśród czasopism, poza ogólnie dostępną prasą codzienną oraz pismami społeczno-kulturalnymi, wyróżnić należy "Monitor Integracji Europejskiej" oraz comiesięczny biuletyn "Euro Info dla Małych i Średnich Firm", zawierający m.in. aktualne oferty współpracy z całego świata.

Drugą grupę materiałów stanowią automatyczne bazy danych. Korzystamy ze stron internetowych opracowanych przez poszczególne instytucje, urzędy i organizacje, których celem jest popularyzacja wiedzy o Unii. Przydatny dla wszystkich poszukujących bieżącej informacji jest przegląd prasy Euro PAP, otrzymywany codziennie dla potrzeb punktu za pośrednictwem poczty elektronicznej.

Dla zainteresowanych poszukujących informacji o Unii w zasobach internetowych udostępniamy w czytelni stanowisko komputerowe, korzystanie z niego jest nieodpłatne. Za korzystanie z Internetu w innych celach pobieramy symboliczne opłaty zgodnie z regulaminem. Informacja o działaniu punktu jest również na naszej stronie internetowej http://www.pbp.sieradz.pl/. Listy bibliotekarzy przychodzące do nas z bibliotek sieci, zainteresowanych sposobem uruchomienia punktu, świadczą o tym, że konieczne jest współdziałanie bibliotek.

Doskonałą atmosferę współdziałania w zakresie szerzenia informacji o Unii Europejskiej tworzy zespół EBIB. Szkoda tylko, ze niestety EBIB nie jest jeszcze dostępny dla szerszego grona bibliotekarzy. Sądzę, że apel redaktora naczelnego do Premiera w sprawie wykorzystania bibliotek "jako miejsca integracji społecznej" miejsca już istniejącego, nie wymagającego budowy - ucieszył wielu bibliotekarzy zainteresowanych tematem. Apelem tym staraliśmy się zainteresować naszych parlamentarzystów. Są oni, podobnie jak PBP zapraszani do szkół na tzw. Dni Europejczyka.

Ze względu na duże zainteresowanie "lekcjami europejskimi" biblioteka nasza przygotowała dla szkół podstawowych, gimnazjów i szkół średnich lekcje nt. integracji Polski z Unią Europejską. Dla szkół średnich jest to lekcja "Źródła informacji o Unii Europejskiej" natomiast dla szkół podstawowych i gimnazjów jest to lekcja "Wędrówki po Europie". W części wprowadzającej przybliżony jest proces integracji europejskiej i udział w nim młodzieży. W części drugiej - praktycznej - uczestnicy zdobywają wiadomości o krajach należących do Unii. Prezentowane są też możliwości wyszukiwania informacji nt. Unii Europejskiej w naszych bazach i w Internecie.

Z naszych doświadczeń wynika, że młodzież poszukuje głównie informacji na temat programów edukacyjnych UE, Rady Europy (Komisji Praw Człowieka), waluty EURO i Europejskiego Roku Języków 2001. Na zakończenie lekcji podawane są argumenty zwolenników i przeciwników wejścia Polski do Unii Europejskiej (z badań CBOS-u wynika, że 45% maturzystów jest przekonanych, że wejście do UE przyniesie Polsce więcej korzyści niż strat, 5% jest przeciwnego zdania, a reszta uważa, że wyjdziemy na zero lub nie ma zdania w tej sprawie). Lekcje europejskie są prowadzone atrakcyjnie i cieszą się dużym zainteresowaniem, tylko w pierwszym półroczu br. przeprowadzono ich około 100. Jeszcze w tym roku przeprowadzimy pokazowe lekcje dla naszych bibliotekarzy z bibliotek miejskich i gminnych - jesteśmy przekonani, że te lekcje będą się cieszyły równie dużym zainteresowaniem w bibliotekach terenowych.

Poza tym prowadzimy rozmowy z Fundacją Edukacji Ekonomicznej na temat możliwości zorganizowania nieodpłatnego kursu dla prowadzących Punkt Informacji Europejskiej. Uczestnikami byliby przedstawiciele z każdej biblioteki miejskiej i gminnej powiatu sieradzkiego. Uważam bowiem, że dobre przygotowanie pracowników jest jednym z ważniejszych elementów tworzenia systemu informacji europejskiej w powiecie.

Komunikat wygłoszony został na konferencji związanej z tematyką Unii Europejskiej, która odbyła się w Przysieku koło Torunia w roku 2001. Dokument dostępny jest ze stron głównego organizatora konferencji Polskiego Związku Bibliotek http://koszalin.biblioteka.tpnet.pl/pzb/arch.html

Tworzenie systemu informacji europejskiej w powiecie : informacje praktyczne [Dokument elektroniczny] / Krystyna Brodowska. - Wwa : KWE SBP. - EBIB ;2002 nr 30. - Tryb dostepu : http://www.ebib.pl/2002/30/brodowska.php