Bogumiła Grzelczak
Biblioteka Główna
Akademii Techniczno-Humanistycznej w Bielsku-Białej

Współpraca lokalna i ogólnokrajowa Biblioteki Głównej
Akademii Techniczno-Humanistycznej w Bielsku-Białej

Akademia Techniczno-Humanistyczna to jedyna państwowa szkoła wyższa w Bielsku-Białej, która posiada uprawnienia do nadawania stopni naukowych. Uczelnia istniała od 1969 roku jako Filia Politechniki Łódzkiej i kształciła studentów na wydziałach: Budowy Maszyn, Inżynierii Włókienniczej i Ochrony Środowiska oraz Zarządzania i Informatyki. Biblioteka powstała w grudniu 1970 roku.

W lipcu 2001 roku na mocy ustawy[1] Filia Politechniki Łódzkiej uzyskała samodzielność i powołana została Akademia Techniczno-Humanistyczna (ATH) w Bielsku-Białej. W ATH, oprócz funkcjonujących wydziałów, został utworzony nowy - Humanistyczno-Społeczny z następującymi kierunkami: filologia polska, filologia angielska, pedagogika i języki słowiańskie. Na Wydziale Zarządzania i Informatyki utworzono kierunki socjologia i stosunki międzynarodowe.

Przed dużym i trudnym zadaniem stanęła Biblioteka Akademii Techniczno-Humanistycznej. Pojawiła się konieczność nawiązania bliższej współpracy z bibliotekami wyższych uczelni oraz bibliotekami Bielska-Białej. Uczelnia zawarła porozumienie m.in. z Uniwersytetem Jagiellońskim, Uniwersytetem Śląskim, Uniwersytetem Łódzkim, Akademią Ekonomiczną w Katowicach i Politechniką Śląską w Gliwicach. Biblioteka również nawiązała liczne kontakty, zarówno w ramach współpracy ogólnokrajowej, jak i lokalnej.

Współpraca ogólnokrajowa Biblioteki ATH obejmuje:

• prowadzenie wypożyczeń międzybibliotecznych krajowych i zagranicznych;
• wymianę wydawnictw uczelnianych m.in. z Politechniką Warszawską, Politechniką Poznańską, Politechniką Opolską. Wymiana powinna zostać rozszerzona o wydawnictwa uniwersyteckie;
• udział w krajowych konsorcjach bibliotek naukowych celem umożliwienia użytkownikom dostępu do pełnotekstowych baz czasopism elektronicznych w ramach LINK-Springer oraz do bazy INSPEC. Bardzo istotne byłoby przystąpienie do konsorcjum ELSEVIERA, co zapewniłoby dostęp do pełnych tekstów czasopism niezbędnych dla nowego wydziału;
• wdrożenie jednolitego systemu komputerowego PROLIB.

Biblioteka Główna ATH bierze udział w spotkaniach użytkowników systemu PROLIB. W listopadzie 2001 roku odbyło się w Uniwersytecie Śląskim w Katowicach seminarium zorganizowane przez firmę Max Elektronik oraz Dyrekcję Biblioteki Głównej Uniwersytetu Śląskiego, podczas którego zaprezentowano Moduł Obsługi Bazy Centralnej Kartoteki Haseł Wzorcowych. Moduł ten umożliwia kopiowanie haseł z jej synchronicznej kopii posadowionej na serwerze Biblioteki Uniwersytetu Śląskiego, do lokalnej bazy biblioteki użytkującej system PROLIB. Spotkanie było okazją do wzajemnej wymiany doświadczeń bibliotek, które wdrażają ten sam system obsługi biblioteki.

Biblioteka Główna ATH zorganizowała w 2001 roku dwa wyjazdy szkoleniowe: do Biblioteki Śląskiej oraz Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie. Bibliotekarze zapoznali się z funkcjonowaniem w/w bibliotek naukowych.

Współpraca lokalna obejmuje biblioteki Bielska-Białej: Bibliotekę Pedagogiczną, Bibliotekę Kolegium Nauczycielskiego oraz Książnicę Beskidzką. Do tej pory nie udało się nawiązać współpracy z uczelniami prywatnymi (niepaństwowymi) na terenie Bielska-Białej.

Biblioteka Pedagogiczna, założona w 1931 roku, gromadzi i udostępnia zbiory z pedagogiki, psychologii, bibliotekoznawstwa i informacji naukowej.

Biblioteka Kolegium Nauczycielskiego powstała w 1992 roku. Jej profil gromadzenia zbiorów jest zgodny z kierunkami kształcenia w Kolegium, a mianowicie: matematyką, pedagogiką (resocjalizacyjna i specjalna) oraz językiem polskim.

Książnica Beskidzka (dawna Wojewódzka Biblioteka Publiczna), powstała w 1948 roku i jest największą samorządową biblioteką publiczną w południowej części województwa śląskiego. Biblioteka posiada literaturę piękną, popularnonaukową i naukową w języku polskim i językach obcych. Obsługuje wszystkie grupy czytelników.

Ścisła współpraca lokalna została zapoczątkowana w grudniu 2001 roku spotkaniem w Książnicy Beskidzkiej i dyskusją nad problemami pojawiającymi się w związku z obsługą studentów nowych kierunków kształcenia. Książnica Beskidzka oraz Biblioteka Pedagogiczna mają w statutach zapis o obsłudze studentów swojego środowiska, natomiast Biblioteka Kolegium służy swoimi zbiorami studentom ATH tylko w czytelniach.

Następne spotkania odbyły się w Bibliotece Głównej ATH, Bibliotece Pedagogicznej i Bibliotece Kolegium Nauczycielskiego. Zaprezentowano własne biblioteki, ich organizację oraz dokonania.

Współpraca polega na:
• wzajemnej wymianie wykazów prenumerowanych czasopism, dostarczaniu przez Bibliotekę ATH spisów literatury otrzymywanych od wykładowców nowych kierunków kształcenia, co pomaga w/w bibliotekom w odpowiedniej polityce gromadzenia zbiorów i właściwej obsłudze użytkowników. Zgodnie ze statutami Biblioteki Pedagogicznej i Książnicy Beskidzkiej studenci powiatu bielskiego są pełnoprawnymi czytelnikami wymienionych bibliotek;
• wymianie wydawnictw - egzemplarze sygnalne skryptów i zeszytów naukowych ATH przekazywane są Książnicy, a Książnica przekazuje kolejne edycje bibliografii regionalnej;
• przekazywaniu doświadczeń związanych z wdrażaniem Kompleksowego Systemu Zarządzania Biblioteką PROLIB - Biblioteka Pedagogiczna wdraża od 2001 roku w/w system, który od 1999 roku funkcjonuje w Bibliotece ATH w zakresie modułów podstawowych.

Bardzo istotne jest wzajemne merytoryczne wsparcie bibliotekarzy, łączą nas bowiem te same problemy, m.in. stosowanie ustawy o zamówieniach publicznych, VAT na czasopisma, a przede wszystkim sprawy związane z prawidłowym gromadzeniem zbiorów i sprawną obsługą użytkowników. Bibliotekarze ATH wzięli udział w szkoleniu merytorycznym zorganizowanym przez Książnicę Beskidzką poświęconym marketingowi w bibliotece oraz problemom relacji bibliotekarz-czytelnik w "nowej bibliotece". Szkolenie przeprowadzili pracownicy naukowi Uniwersytetu Śląskiego.

Takie są początki tworzenia terytorialnej sieci współpracy bibliotek różnych typów. Zgodnie z wypowiedzią dra Aleksandra Radwańskiego Wszystkie biblioteki na danym terenie obsługują jedną konkretną społeczność i dla podniesienia efektywności powinny w jak największym stopniu uzupełniać się, dzielić zadania i współpracować w realizacji wspólnych przedsięwzięć.[2]

Bibliografia

[1] Ustawa z dnia 19 lipca 2001 r. o utworzeniu Akademii Techniczno-Humanistycznej w Bielsku-Białej. Dziennik Urzędowy. 2001 nr 101, poz. 1088.

[2] RADWAŃSKI, Aleksander. Plan budowy sieci współpracy bibliotek w Polsce. In Internet w bibliotekach. Próba bilansu i perspektywy rozwoju. Wrocław 10-11 grudnia 2001 roku. EBIB Materiały konferencyjne [on-line]. [Warszawa, Wrocław]: Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich K[omisja] W[ydawnictw] E[lektronicznych], 2001. [dostep 16 lipca 2002]. Dostępny w Word Wide Web: http://ebib.oss.wroc.pl/matkonf/iwb/infobibnet.html.

[3] Zarządzenie nr 9 MEN z dnia 31 maja 1991 r. w sprawach kolegiów nauczycielskich i nauczycielskich kolegiów języków obcych. Dz. Urz. MEN 1991 nr 3 poz. 15

[4] 4. Informator Biblioteki w Polsce: Bielsko-Biała. W-wa: SBP, 1997.

[5] 5. Śląski Informator Edukacyjny 2002 nr 8 (luty).

Współpraca lokalna i ogólnokrajowa Biblioteki Głównej Akademii Techniczno-Humanistycznej w Bielsku-Białej / Bogumiła Grzelczak // W: EBIB Elektroniczny Biuletyn Informacyjny Bibliotekarzy [Dokument elektroniczny] / red. naczelny Bożena Bednarek-Michalska. - Nr 7/2002 (36) czerwiec. - Czasopismo elektroniczne. - [Warszawa] : Stowarzyszenie Biblio tekarzy Polskich KWE, 2002. - Tryb dostępu: http://www.ebib.pl/2002/36/grzelczak.php. - Konsorcja i współpraca bibliotek. - ISSN 1507-7187