 |
Na prośbę władz uczelni – prorektora ds. nauki i spraw ogólnych Akademii Techniczno-Humanistycznej (ATH) – przeprowadzono analizę wykorzystania księgozbioru wypożyczalni Biblioteki Głównej przez studentów studiów dziennych inżynierskich, kierunku zarządzanie i inżynieria produkcji, w semestrze letnim roku akademickiego 2002/2003. Badaniami objęto słuchaczy semestrów: 4 i 6.
Celem pracy było określenie niektórych wskaźników funkcjonalności biblioteki, aktywności korzystania z wypożyczalni określonej grupy czytelników.
Analizowano konta czytelników aktywnych (rzeczywistych). W tabelach ujęto liczbę wypożyczonych tytułów z podziałem na grupy tematyczne, jak również ustalono liczbę egzemplarzy tych tytułów w wypożyczalni. Wyodrębniono tytuły najpoczytniejsze i określono wskaźnik aktywności tytułu, który jest stosunkiem liczby wypożyczeń i prolongat danego tytułu do liczby egzemplarzy tego tytułu w wypożyczalni.
Określono również wypożyczenia w przeliczeniu na użytkownika aktywnego (rzeczywistego). Za czytelników aktywnych uznano studentów, którzy dokonali przynajmniej jednego wypożyczenia w semestrze letnim 2002/2003. Określono wskaźnik liczby użytkowników rzeczywistych do potencjalnych.
Wyniki badań
kierunek: Zarządzanie i Inżynieria Produkcji
studia dzienne inżynierskie
R. II, sem. 4 rok akad. 2002/2003
| Tab.1. Aktywność słuchaczy R. II, sem. 4. |  |
Wskaźnik liczby użytkowników rzeczywistych do potencjalnych wynosi 60,78% (62 : 102 = 60,78%).
| Tab. 2. Dziedziny wg liczby wypożyczonych tytułów. | 
 |
Aktywność czytelników:
wypożyczenia w przeliczeniu na jednego użytkownika: 9,69 egz. – wynik dzielenia ogólnej liczby wypożyczeń przez liczbę użytkowników rzeczywistych (601:62).
| Tab. 3. Tytuły najczęściej wypożyczane. | 
 |
Wskaźnik aktywności tytułu to stosunek liczby wypożyczeń i prolongat do liczby egzemplarzy danego tytułu w Wypożyczalni.
kierunek: Zarządzanie i Inżynieria Produkcji
studia dzienne inżynierskie
R III, sem. 6, rok akad. 2002/2003
| Tab.4. Aktywność słuchaczy R III, sem. 6. |  |
Wskaźnik liczby użytkowników rzeczywistych do potencjalnych wynosi 68,11% (47 : 69 = 68,11%).
| Tab. 5. Dziedziny wg liczby wypożyczonych tytułów. | 
 |
Aktywność czytelników:
wypożyczenia w przeliczeniu na jednego użytkownika: 7,59 egz. – wynik dzielenia ogólnej liczby wypożyczeń przez liczbę użytkowników rzeczywistych (357:47).
| Tab.6. Tytuły najczęściej wypożyczane i prolongowane. | 
 |
Przeprowadzone badania i zebrane dane stanowią podstawę do wstępnej oceny stopnia wykorzystania zbiorów przeznaczonych do wypożyczania na zewnątrz przez wybraną grupę użytkowników.
Analiza wskazuje na większą aktywność studentów III roku badanego kierunku – zarówno większy procent słuchaczy zapisanych jest do wypożyczalni (R. III – 82,6%; R. II – 77,5%), jak i aktywnie z niej korzysta (R. III - 68,11%; R. II – 60,78%). Natomiast studenci II roku wypożyczyli więcej tytułów(R.II – 155 tyt.; R. III – 125 tyt.) i egzemplarzy książek w przeliczeniu na jednego użytkownika (R. II – 9,69 egz.; R. III – 7,59 egz.).
Tytuły najczęściej wypożyczane, jak i grupy tematyczne, są odzwierciedleniem programów zajęć na danym roku. Osiągnięte wyniki badań, wskaźniki aktywności tytułów dają obraz zasobności wypożyczalni, a zebrane dane mogą być pomocne, głównie w polityce gromadzenia i uzupełniania zbiorów.
Bibliografia
- BILIŃSKI, L. Wskaźniki funkcjonalności bibliotek (Na marginesie projektu normy ISO 11620). Bibliotekarz 2002, nr 10, s. 6-9.
- GŁOWACKA, E. Studium zastosowania kompleksowego zarządzania jakością (TQM) w bibliotekarstwie i informacji naukowej. Toruń: UMK, 2000, załączniki nr 1-2, s. 161-166.
- GÓRNY, M. Ocena efektywności udostępniania informacji w bibliotekach naukowych. Poznań: UAM, 1999, s. 38-40.
 | |
