Nr 4/2005 (65), Bibliotekarze na językach. Badania, teorie, wizje
| | Nr 4/2005 (65), Bibliotekarze na językach. Badania, teorie, wizje |
|
 | | | |
Maria Lamberti
| |||
| | ||
| Kiedy w styczniu 1996 roku zostałam pracownikiem Sekcji Informacji Komputerowej odpowiedzialnym przede wszystkim za obsługę baz danych, były one udostępniane w mojej Bibliotece Uniwersyteckiej w Poznaniu na dwóch pojedynczych stanowiskach komputerowych. Pamiętam z tamtego okresu nieustanny jazgot drukarek igłowych i długą kolejkę studentów oczekujących na wydruk bibliografii do przygotowywanej właśnie pracy magisterskiej. Mieliśmy już wówczas zgromadzoną sporą kolekcję starannie dobranych tytułów baz danych, które mogły pomóc w zebraniu informacji bibliograficznej studentom i pracownikom naukowym naszej uczelni. Myślę, że jednym z pierwszych adresów internetowych, które wówczas przypadkowo odkryłam w poszukiwaniu informacji o nowych technologiach dla bibliotek, był właśnie adres włoskiego wydawcy i dostawcy książek, czasopism i baz danych Burioniego[1]. 
Burioni Działalność w zakresie dostarczania wszelkich materiałów bibliotecznych dla instytucji naukowych, ale również przemysłowych, handlowych i usługowych, firma E.S. Burioni Ricerche Bibliografiche z Genui prowadzi już od ponad 30 lat, czyli od 1968 roku. Jej założyciel to Ennio S. Burioni, który działając jako dostawca książek zagranicznych dla bibliotek, ośrodków naukowych i odbiorców indywidualnych, zdobył w tym zakresie pozycję lidera na włoskim rynku. Już w 1989 roku zainteresował się, jako jeden z pierwszych, dystrybucją baz danych na CD-ROM-ach i aby ułatwić swoim odbiorcom dokonanie wyboru spośród prawie 1400 tytułów oferowanych przez ponad 300 wydawców z całego świata, opublikował w 1990 roku Katalog baz danych i publikacji elektronicznych (Catalogo basi dati e pubblicazioni elettroniche). Jego kolejna 14. edycja została opublikowana w 2003 roku[2]. Obok drukowanego katalogu wszyscy zainteresowani mogą zapoznać się z jego ogólnodostępną w sieci WWW wersją elektroniczną, aktualizowaną kwartalnie[3]. 
Katalog baz danych i wydawnictw elektronicznych Poza krótką charakterystyką każdej z baz znajdziemy tam również bardzo często informacje o cenie oferowanego produktu oraz jego danych technicznych. Interaktywny charakter katalogu dostępnego w sieci pozwala na uzyskanie szybkiej informacji o nowościach na rynku baz danych. Przejrzysta klasyfikacja ułatwia orientację wśród wielu proponowanych tytułów baz dla danej dziedziny. Liczne indeksy pozwalają na dokonanie wyboru według kryterium wydawcy, edytora wersji on-line oraz platformy udostępniania. Wobec braku porównywalnego katalogu "zbiorczego" na stronach domowych pośredników oferujących bazy, na naszym rynku możemy z pewnością skorzystać zastępczo i uzupełniająco z informacji zawartych w katalogu włoskiego dostawcy. Firma E.S. Burioni podejmowała w minionych latach wiele inicjatyw umożliwiających harmonijną współpracę na styku pomiędzy wydawcami elektronicznych źródeł informacji a ich odbiorcami. Zorganizowała liczne konferencje naukowe, seminaria i wystawy promujące nowoczesne technologie informacyjne we współpracy ze Stowarzyszeniem Bibliotekarzy Włoskich (AIB) oraz przedstawicielami ośrodków akademickich. Zaowocowało to podpisaniem w 2000 roku umowy z uniwersytetem w Padwie o utworzeniu centrum dystrybucji baz danych w oparciu o technologię ERL. Obecnie, dzięki tej inicjatywie, ponad 70 włoskich uniwersytetów i innych instytucji naukowych wykorzystuje wspólnie bibliograficzne i pełnotekstowe bazy danych z padewskiego serwera[4]. 
Ensemble Portal Burioniego jest także miejscem, gdzie znajdziemy publikacje wyrażające misję firmy działającej na rynku wydawniczym w stale zmieniających się warunkach. Interesującym przykładem analizy aktualnej sytuacji rynkowej jest artykuł dyrektora handlowego firmy, w którym zaznacza on konieczność podejmowania wielu trudnych, nowych zadań przez dystrybutorów baz danych książek i czasopism elektronicznych. Luca Burioni ocenia globalny rynek informacji na ponad 146 miliardów dolarów, z których na rynek informacji naukowej, technicznej i medycznej przypada ok. 9,5 miliarda. Wszystkie dotychczasowe tradycyjne składniki gry rynkowej tak ogromnego sektora, wobec zasadniczych zmian wynikających z przechodzenia z wersji drukowanej na elektroniczną, i to nie tylko w odniesieniu do czasopism, ale także książek, zmierzają do całkowitego przewartościowania dotychczasowych ról wszystkich zainteresowanych stron, w tym także bibliotek. Luca Burioni podkreśla, że globalny rynek użytkowników bibliotek to "zaledwie" 30 milionów wobec 150 milionów odbiorców informacji naukowej, którzy funkcjonują poza środowiskiem naukowym[5]. Dla tej ogromnej grupy potencjalnych klientów firma Burioni podpisała w 2001 roku umowę z INIST Diffusion jako wyłączny reprezentant tej firmy na terenie Włoch. INIST (Institut de l’Information Scientifique et Technique) jako element struktury francuskiego narodowego centrum badań naukowych (CNRS) dostarcza swoim klientom ponad 700 tys. kopii dokumentów rocznie za pośrednictwem Services@INIST. Ogromne zasoby tego serwisu obejmują ponad 8 milionów opisów bibliograficznych, z czego ponad połowa posiada dołączone abstrakty artykułów. Zasób ten powstał dzięki współpracy ponad 150 bibliotek. System dostarczania dokumentów działa w oparciu o ogólnodostępny w sieci katalog Article@INIST, natomiast dla przesyłania artykułów z tego zasobu służy program ARIEL®. Cena jednego artykułu uzyskanego w ten sposób wynosi 13,00 Euro. Lista włoskich bibliotek współpracujących z tym systemem obejmuje już kilkadziesiąt instytucji[6]. 
inist Portal www.burioni.it to również miejsce, gdzie włoscy bibliotekarze mają swoje niezależne forum dyskusyjne. Pojawiają się tam m.in. artykuły recenzyjne oceniające bazy danych. Znajdziemy tam dodatkowo recenzje takich baz, jak: Medline, Inspec, Biological Abstracts, MLA, ATLA i wielu innych. Redaktorem forum jest Riccardo Ridi[7]. Niektóre z artykułów to swego rodzaju studia porównawcze nad kilkoma bazami z tej samej dziedziny. Dotyczą one m.in. baz z zakresu bibliotekoznawstwa i informacji naukowej, filozofii oraz wielu innych dziedzin[8]. 
ESB Forum Poza tym E.S. Burioni wydaje od 1996 roku własny biuletyn elektroniczny ESB Notizie[9]. Znajdziemy w nim komunikaty o nowościach pojawiających się na rynku informacji, o sprawach dotyczących bibliotek, o organizacji konsorcjów dla wspólnego zakupu czasopism elektronicznych i baz danych. Wiele artykułów omawia problemy związane z dystrybucją książek, baz danych i czasopism elektronicznych. Pojawiają się tam informacje o ważniejszych konferencjach naukowych. Archiwalne numery biuletynu ESB Notizie są dostępne w sieci od czerwca 1995 roku i stanowią kopalnię informacji na temat zmian, które zaszły w ostatnim dziesięcioleciu na międzynarodowym rynku wydawniczym i w świecie nowoczesnych technologii informacyjnych. 
ESBnotizie Przypisy[1] Zob. stronę główną firmy: E.S. Burioni Ricerche Bibliografiche [on-line]. [dostęp 16 marca 2005]. Dostępny w World Wide Web: http://www.burioni.it/. [2] Zob. Catalogo basi dati e pubblicazioni elettroniche. Wyd. 14. Genowa: E.S. Burioni Ricerche Bibliografiche, 2003. ISSN 1127-4859. Chciałabym w tym miejscu serdecznie podziękować p. Paoli D’Archangelo z firmy E.S. Burioni Ricerche Bibliografiche za przekazane informacje i nadesłane materiały, w tym również najnowszy katalog baz danych. [3] Zob. Catalogo basi dati e pubblicazioni elettroniche. In E.S. Burioni Ricerche Bibliografiche [on-line]. [dostęp 16 marca 2005]. Dostępny w World Wide Web: http://www.burioni.it/cat/cd-rom/. [4] Zob. stronę główną serwera uniwersyteckiego w Padwie: Ensemble [on-line]. [dostęp 16 marca 2005]. Dostępny w World Wide Web: http://ensemble.unipd.it/. [5] BURIONI, L. EDITORIALE - La grande migrazione digitale e il nuovo ruolo degli intermediary. In E.S. Burioni Ricerche Bibliografiche [on-line]. [dostęp 16 marca 2005]. Dostępny w World Wide Web: http://www.burioni.it/cat/cd-rom/testi_editoriale_2003.html. [6] Zob. stronę systemu dostarczania dokumentów na serwerze Burioniego: Inist. In E.S. Burioni Ricerche Bibliografiche [on-line]. [dostęp 16 marca 2005]. Dostępny w World Wide Web: http://www.burioni.it/inist/. [7] Zob. stronę główną forum: ESB forum. In E.S. Burioni Ricerche Bibliografiche [on-line]. [dostęp 16 marca 2005]. Dostępny w World Wide Web: http://www.burioni.it/forum/. [8] Zob. PETRUCCCIANI, A., RIDI, R. Basi dati internazionali specializzate in biblioteconomia e scienza dell’informazione disponibili anche su cd-rom (LISA, ISA, Library literature). In E.S. Burioni Ricerche Bibliografiche [on-line]. [dostęp 16 marca 2005]. Dostępny w World Wide Web: http://www.burioni.it/forum/lis.htm, zob. także DELL’ORSO, F. Basi dati di filosofia (Sophia, Philosopher’s Index, IBZ, Francis). In E.S. Burioni Ricerche Bibliografiche [on-line]. [dostęp 16 marca 2005]. Dostępny w World Wide Web: http://www.burioni.it/cat/cd-rom/rec/recens/00154-r.htm. [9] Zob. stronę główną biuletynu elektronicznego ESB Notizie [on-line]. [dostęp 16 marca 2005]. Dostępny w World Wide Web: http://esbn.burioni.it/.  | |
| | | |
| |||
| | ||