Bożena Boryczka Ośrodek Edukacji Informatycznej i Zastosowań Komputerów Warszawa Serwis informacyjny Biblioteka Pedagogiczna platformą współpracy bibliotek

Serwis Biblioteka Pedagogiczna pojawił się w sieci Internet w październiku 2002 roku. Historia jego powstania wiąże się z ważnym wydarzeniem, jakim było zaistnienie bibliotek na XVIII Konferencji Informatyka w Szkole we wrześniu 2002 roku oraz z ogólnopolskim spotkaniem dyrektorów bibliotek pedagogicznych w Sulejówku (3 października 2002 roku). W trakcie trwania konferencji, podczas rozmów kuluarowych, grupa aktywnych bibliotekarek z Torunia zasugerowała, że potrzebna jest jakaś nowa inicjatywa, przedsięwzięcie, które spowoduje zacieśnienie współpracy między bibliotekami pedagogicznymi z całej Polski. Poproszono mnie wtedy o "pomyślenie nad tym". Niedługo po konferencji miałam przyjemność mówić o możliwościach współpracy bibliotek pedagogicznych w sieci na spotkaniu w Sulejówku. Prowadzę od dwóch lat Serwis Informacyjny dla Bibliotekarzy w Ośrodku Edukacji Informatycznej i Zastosowań Komputerów, dlatego zaproponowałam, aby do czasu utworzenia oddzielnego miejsca w Internecie, bibliotekarze z bibliotek pedagogicznych korzystali z tej witryny.

Bardzo szybko skontaktowałam się z Aldoną Zawałkiewicz z Biblioteki Pedagogicznej w Toruniu i wkrótce po tym w serwisie dla bibliotekarzy ukazała się informacja, że z dniem 12 października 2002 roku została nawiązana współpraca z Biblioteką Pedagogiczną w Toruniu, a jej pracownicy będą współredaktorami części Serwisu przeznaczonego dla Bibliotek Pedagogicznych. Rozpoczęły się prace nad tworzeniem bazy stron WWW bibliotek pedagogicznych. Szybko do współpracy wciągnięte zostały inne bibliotekarki z Biblioteki Pedagogicznej w Toruniu, które próbowały rozpropagować ideę rozszerzenia współpracy między bibliotekami pedagogicznymi. Tak powstał tymczasowy zespół redakcyjny w składzie: Aldona Zawałkiewicz, Wiesława Budrowska i Bożena Czyż-Bortowska.

Zamiarem grupy założycielskiej była integracja środowiska bibliotekarzy wokół idei doskonalenia zawodowego i podnoszenia efektywności pracy każdej z placówek; celem głównym gromadzenie informacji, wymiana doświadczeń i pomysłów, a także dostarczanie bibliotekarzowi wiedzy niezbędnej w pracy zawodowej.

Nie chcieliśmy pracować sami. 18 października 2002 roku w wielu miejscach opublikowany został apel do bibliotekarzy bibliotek pedagogicznych, w którym chcieliśmy zachęcić bibliotekarzy do współpracy przy tworzeniu Serwisu Informacyjnego dla Bibliotek Pedagogicznych uzasadniając to w sposób następujący:

• Wiele placówek posiada już własne strony internetowe. Z ich zawartości można stworzyć ogólnodostępną bazę materiałów przydatnych w pracy nauczyciela bibliotekarza biblioteki pedagogicznej.
• Kierujemy się w swoich działaniach podobnymi celami, ale realizujemy je w różny sposób. Wymiana doświadczeń zawodowych może więc wzbogacić i udoskonalić nasz warsztat pracy.
• Serwis byłby próbą współpracy, która nie miała do tej pory miejsca w tej grupie zawodowej. Bibliotekarze odczuwają brak kontaktów z pracownikami innych bibliotek pedagogicznych, wspólny serwis informacyjny wypełniłby tę lukę.

Powoli biblioteki pedagogiczne zaczęły reagować na apel. Akceptacja naszej inicjatywy dała nadzieję, że nauczyciele bibliotekarze zatrudnieni w bibliotekach pedagogicznych będą mieli wreszcie własne forum.

Równolegle do działań nawiązania współpracy z innymi bibliotekami pedagogicznymi rozpoczęte zostały prace nad tworzeniem oddzielnej witryny i 5 grudnia 2002 roku zaistniała ona w sieci Internet. Początkowo była zamieszczona w strukturze witryny Serwisu informacyjnego dla bibliotekarzy OEIiZK jako jej integralna część, ale już w styczniu 2003 roku otrzymała swój adres http://pedagogiczna.oeiizk.waw.pl.

24 lutego 2003 roku w Ośrodku Edukacji Komputerowej i Zastosowań Komputerów w Warszawie odbyło się zebranie założycielskie ogólnopolskiego elektronicznego Serwisu Informacyjnego Biblioteka Pedagogiczna . Wzięło w nim udział 21 osób, w tym 19 nauczycieli bibliotekarzy reprezentujących 13 bibliotek pedagogicznych, zainteresowanych współdziałaniem przy tworzeniu serwisu.

W trakcie spotkania ustalono główne cele serwisu:

• integracja środowiska zawodowego,
• wymiana doświadczeń zawodowych,
• sprawna i szybka informacja dotycząca środowiska zawodowego,
• gromadzenie zasobów internetowych.

Serwis byłby próbą współpracy, która nie miała do tej pory miejsca w tej grupie zawodowej. Bibliotekarze odczuwają brak kontaktów z pracownikami innych bibliotek pedagogicznych, wspólny serwis informacyjny wypełniłby tę lukę. Specyfika pracy stawia pracowników bibliotek pedagogicznych w szczególnej sytuacji, Są oni nie tylko bibliotekarzami i nie do końca nauczycielami. Nawet wspólna nazwa nie stawia ich w jednym rzędzie z nauczycielami bibliotekarzami z bibliotek szkolnych.

Są stosunkowo nieliczną, ale za to aktywną grupą zawodową. Ich obecność w sieci jest już faktem, wiele placówek posiada własne strony internetowe. Chcieliśmy wykorzystać wysiłek włożony w przygotowanie materiałów i stworzyć jedno wspólne miejsce, w którym nauczyciel bibliotekarz z biblioteki pedagogicznej znajdzie rozproszoną dotąd informację, będzie mógł wymieniać doświadczenia, dzielić się swoimi pomysłami lub skorzystać z pomysłów swoich kolegów.

Cennym źródłem informacji dla czytelników są zestawienia bibliograficzne. Serwis mógłby stać się miejscem, w którym wspólnie można stworzyć scaloną bazę zestawień, ponieważ upadła możliwość bezpośredniej ich wymiany pomiędzy bibliotekami.

W dobie reformy oświaty i dużej aktywizacji środowiska bibliotekarskiego (wywołanej po części awansem zawodowym nauczyciela), niezwykle cenne dla bibliotekarzy stały się przykłady wszelkich publikacji, w których dzielimy się swoimi doświadczeniami zawodowymi. Ich publikacja na łamach serwisu byłaby z pewnością przydatna.

Biblioteki wspierają nauczycieli w poszukiwaniu materiałów, które pomagają im w rozwoju zawodowym, doskonaleniu nowych metod i form pracy z uczniem. Obecnie w wielu bibliotekach prowadzi się szereg lekcji bibliotecznych, szkoleń dla nauczycieli różnych przedmiotów i samych bibliotekarzy. Wymiana scenariuszy przeprowadzanych zajęć to także cenna inicjatywa.

Bibliotekarze tworzą plany rozwoju bibliotek, opracowują standardy jakości pracy nauczyciela bibliotekarza w swoich placówkach. Serwis daje możliwość ich porównania i wypracowania wspólnych projektów.

Biblioteki prowadzą badania potrzeb użytkowników naszych bibliotek, realizują różnorodne formy promocji zbiorów i usług bibliotecznych. Wspólne forum umożliwiłoby podzielenie się tymi doświadczeniami.

Powołano zespół redakcyjny w składzie:
Redaktor naczelny
Aldona Zawałkiewicz (Biblioteka Pedagogiczna, Toruń)
Zastępcy redaktora naczelnego
Lucyna Kurowska-Trudzik (Dolnośląska Biblioteka Pedagogiczna, Wrocław)
Wiesława Jędrzejewska (Dolnośląska Biblioteka Pedagogiczna, Wrocław)
Sekretarz Redakcji
Monika Szczerbacz (Biblioteka Pedagogiczna, Chełm)
Redaktor techniczny
Bożena Boryczka (Ośrodek Edukacji Informatycznej i Zastosowań Komputerów, Warszawa)

Ustalono także działy Serwisu i powołano osoby odpowiedzialne za gromadzenie materiałów do tych działów:

• AKTUALNOŚCI
  Bożena Boryczka (Ośrodek Edukacji Informatycznej i Zastosowań Komputerów, Warszawa)
  
• ZESTAWIENIA BIBLIOGRAFICZNE
  Alicja Rytwińska (Filia PBW Lubsko)
  Zdzisława Woźniak-Lipińska (Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka, Gdańsk)
  
• LEKCJE BIBLIOTECZNE
  Wiesława Budrowska (Biblioteka Pedagogiczna, Toruń)
  Bożena Czyż-Bortowska (Biblioteka Pedagogiczna, Toruń)
  
• WYMIANA DOŚWIADCZEŃ
  Andrzej Gawroński (Biblioteka Pedagogiczna, Radom)
  Grzegorz Kaczmarski (Biblioteka Pedagogiczna, Radom)
  Barbara Tymszan (Wojewódzki Ośrodek Metodyczny Biblioteka Pedagogiczna, Gorzów Wielkopolski)
  
• SZKOLENIA
  Olga Topolewska (Biblioteka Pedagogiczna CEN Białystok)
  Łucja Łozowska (Biblioteka Pedagogiczna CEN Białystok)
  Małgorzata Denisiuk (Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka, Kraków)
  
• AWANS ZAWODOWY
  Monika Szczerbacz (Biblioteka Pedagogiczna, Chełm)
  Barbara Tymszan (Wojewódzki Ośrodek Metodyczny Biblioteka Pedagogiczna, Gorzów Wielkopolski)
  
• BIBLIOTERAPIA
  Zdzisława Woźniak-Lipińska (Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka, Gdańsk)
  
• UNIA EUROPEJSKA
  Maria Wodzyńska (Biblioteka Pedagogiczna, Siedlce)
  Za promocją serwisu odpowiadają Katarzyna Rosiennik i Joanna Tyszka (Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka, Warszawa).

  Dodatkowo podjęto także następujące ustalenia:

  • Serwis ma formułę otwartą, opartą na współpracy całego środowiska. Wszystkie nowe pomysły i inicjatywy będą rozważone.
  • Praca związana z serwisem ma charakter społeczny, materiały będą zamieszczane bezpłatnie.
  • Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść materiałów zamieszczonych w serwisie.
  • Termin kolejnego spotkania wyznaczono za pół roku.

  Jak wygląda teraz serwis? Wszystkie działy powoli zapełniają się materiałami nadsyłanymi z całej Polski. Dział Aktualności dostarcza informacji o różnego rodzaju inicjatywach podejmowanych przez biblioteki. Baza adresowa stron WWW bibliotek pedagogicznych liczy 81 pozycji. Działy Lekcje biblioteczne i Szkolenia zawierają sprawdzone propozycje scenariuszy zajęć przeprowadzanych przez bibliotekarzy w swoich placówkach. Zgromadzono 18 scenariuszy lekcji bibliotecznych oraz 19 propozycji szkoleń dla bibliotekarzy i innych nauczycieli. Szczególnie szybko rozwija się dział Zestawień Bibliograficznych. Umieszczono tam 60 zestawień opracowanych przez bibliotekarzy z całej Polski.

  Zadowalające są także śledzone na bieżąco statystyki odwiedzin. Od 5 grudnia 2002 roku do 30 maja 2003 roku zarejestrowano 5268 odwołań, co daje średnią 878 odwołań miesięcznie. Obecnie według stanu na 20 września 2003 roku zarejestrowano 14.593 odwołania, co daje średnio 1621 odwołań miesięcznie. Nie jest to bardzo dużo, ale należy brać pod uwagę fakt, iż serwis ten ma specyficznych odbiorców - głównie bibliotekarzy bibliotek pedagogicznych.

  Na serwis najczęściej zaglądają bibliotekarze z Radomia, Lubska, Gorzowa Wielkopolskiego, Wrocławia, Siedlec, Ostrołęki, Gdańska i Olsztyna. Mamy także wejścia z USA, Niemiec, Holandii, Słowacji, Norwegii i innych, dość odległych państw, jak Brazylia, Chile, Japonia, czy Indie. Sukcesywnie poszerza się krąg odbiorców i mamy nadzieję, że będzie on stale wzrastał.

  W czasie spotkania założycielskiego planowaliśmy wyłonienie redakcji czasopisma elektronicznego Bibliotekarz Pedagogiczny, jednak ta inicjatywa została w czerwcu odłożona. Doszliśmy do wniosku, że musimy się jeszcze wiele nauczyć, dlatego też podjęto kroki w celu zorganizowania spotkania z profesjonalistami z redakcji Biuletynu EBIB i odbędzie się ono 6 października 2003 roku w Toruniu. Chcielibyśmy skorzystać z pomocy oraz doświadczeń redakcji Biuletynu EBIB i dopiero wtedy rozpocząć przygotowania pilotażowego numeru tego czasopisma.

  Z tego też względu redakcji serwisu zależy na współpracy ze wszystkimi bibliotekarzami bibliotek pedagogicznych, szczególnie tymi, którzy postrzegają bibliotekę pedagogiczną jako nowoczesną placówkę wspierającą nauczyciela w dokształcaniu, doskonaleniu się i w pracy zawodowej.

  Zapraszamy do współpracy!