Nr 9/2003 (49), Internetowe systemy wymiany i przesyłania informacji. Sprawozdanie
| | Nr 9/2003 (49), Internetowe systemy wymiany i przesyłania informacji. Sprawozdanie |
|
 | | | |
Marek Dubiński
| |||
| | ||
|
Już siódmy rok z kolei miesiąc maj stoi pod znakiem wyjazdów szkoleniowych pracowników Biblioteki Politechniki Wrocławskiej. W 2003 roku celem naszej wyprawy było zwiedzenie i zapoznanie się z działalnością Biblioteki Collegium Polonicum w Słubicach, Biblioteki Uniwersytetu Europejskiego Viadrina we Frakfurcie nad Odrą oraz Biblioteki Uniwersytetu Zielonogórskiego. Na dwudniową wycieczkę wyruszyliśmy 26 maja. Grupa liczyła 33 osoby. Razem z nami jechały panie z innych bibliotek wrocławskich: Akademii Ekonomicznej i Wydziału Prawa Uniwersytetu Wrocławskiego. Towarzyszyła nam również mgr Grażyna Twardak, kierowniczka Biblioteki Collegium Polonicum w Słubicach, która była naszą przewodniczką i niezawodnym tłumaczem w książnicy frankfurckiej. Podróż do Słubic upłynęła szybko przy śpiewie piosenek harcersko-ogniskowych (podziękowania za śpiewniki kierujemy do mgr Bożeny Grocholskiej). Po przejściu przez granicę polsko-niemiecką skierowaliśmy kroki do Biblioteki Uniwersytetu Europejskiego Viadrina we Frankfurcie nad Odrą (Europa-Universität Viadrina Frankfurt an der Oder). Dyrektor Biblioteki, dr Hans-Gerd Hapel, opowiedział nam historię powstania Biblioteki, przedstawił zasady jej organizacji, funkcjonowania i działalności. Tamtejsze zbiory są skatalogowane wyłącznie komputerowo (nie ma katalogów kartkowych). Biblioteka pracuje w zintegrowanym, opracowanym przez firmę Siemens Nieckdorf systemie SIAS, który składa się z następujących modułów: gromadzenia, katalogów, systemu wypożyczeń i modułu przejmowania gotowych opisów katalogowych z innych bibliotek. Aż 90% opisów katalogowych ściąganych jest z innych bibliotek, a jedynie 10% wykonuje się na miejscu!. Z poziomu opisów katalogowych można dotrzeć poprzez linki do pełnego tekstu danego artykułu z czasopisma lub do jego recenzji. Biblioteka Viadriny dysponuje dostępem do 17 tys. tytułów czasopism. Wszystkie czasopisma elektroniczne zawierają spisy treści, a teksty artykułów można zamówić za pośrednictwem faksu, e-maila oraz poczty tradycyjnej. Dostęp do nich jest możliwy z całego terenu kampusu akademickiego.
Biblioteka posiada 500 tys. książek, głównie z lat 80. i 90. XX wieku. Jest finansowana ze środków lokalnych władz regionu Brandemburgii, federalnego ministerstwa szkolnictwa oraz Unii Europejskiej. Ściśle współpracuje z Biblioteką Collegium Polonicum w Słubicach i Biblioteką Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu. W 2002 r. powstało Centrum Informacji i Dokumentacji Polsko-Niemieckiej, które gromadzi tzw. "szarą literaturę" dotyczącą spraw polsko-niemieckich z zakresu prawa, ekonomii oraz wszystko, co dotyczy kultury Polski i Niemiec z okresu przed wstąpieniem Polski do Unii Europejskiej. Planuje się, że w przyszłości powstanie wspólny portal internetowy dotyczący zagadnień polsko-niemieckich.
Następnie zwiedziliśmy Bibliotekę Collegium Polonicum w Słubicach, po której oprowadzała nas kierowniczka tej biblioteki, mgr Grażyna Twardak.
Biblioteka jest przeznaczona dla studentów i pracowników Collegium Polonicum Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Uniwersytetu Europejskiego Viadrina we Frankfurcie nad Odrą oraz mieszkańców Słubic i regionu. Jej praca polega głównie na gromadzeniu i udostępnianiu księgozbioru z zakresu politologii, ochrony środowiska, gospodarki przestrzennej, polonistyki, prawa, ekonomii i kulturoznawstwa. Te dziedziny wiedzy są przedmiotem nauki i badań w Collegium Polonicum i na Viadrinie. Biblioteka gromadzi również literaturę na temat Unii Europejskiej, stosunków polsko-niemieckich oraz regionu przygranicznego. W styczniu 2001 r. zbiory wzbogaciły się o spuściznę po Karlu Dedeciusie.
Biblioteka Collegium Polonicum ma charakter prezencyjny z wolnym dostępem do półek, co oznacza, że z większości zbiorów można korzystać jedynie na miejscu, z wyjątkiem podręczników akademickich i literatury pięknej. Zbiory są skatalogowane w systemie komputerowym SIAS z możliwością wyszukiwania on-line (zastosowano taki sam system komputerowy, jak w Bibliotece Viadriny). Dodatkową atrakcją pobytu we Frankfurcie było zwiedzanie tamtejszej starówki. Wieczór spędziliśmy w restauracji "Odra" w Słubicach, tej samej, w której premier RP Tadeusz Mazowiecki spotkał się z kanclerzem Niemiec Helmutem Kohlem.
W drugim dniu wyprawy naszym celem była Biblioteka Uniwersytetu Zielonogórskiego. Oprowadzała nas po niej mgr Ewa Adaszyńska, dyrektorka Biblioteki, wraz ze swoją zastępczynią mgr Grażyną Lipińską-Nowak. Księgozbiór Biblioteki Uniwersyteckiej i bibliotek instytutowych to 764 311 jednostek, w tym: 422 219 woluminów książek, 60 783 woluminów wydawnictw ciągłych[1]. Zwracają uwagę liczne pierwsze wydania wielkich dzieł literatury polskiej (m.in. Pana Tadeusza, dzieł Wyspiańskiego czy poezji skamandrytów). Bogato reprezentowana jest także XIX i XX-wieczna książka ilustrowana. Zbiór elementarzy należy do największych w Polsce. Składa się z ponad 100 wydań elementarzy polskich XVIII, XIX i XX-wiecznych, wielu elementarzy obcych oraz 700 mikrofilmów i fotokopii elementarzy polskich ze zbiorów bibliotek polskich i zagranicznych. W zbiorze dawnych czasopism wyróżniają się ciągi Monitora, Przyjaciela Ludu, Tygodnika Ilustrowanego, Kłosów, Wiadomości Literackich, Skamandra, Chimery, Życia i wielu innych. Biblioteka prenumeruje na bieżąco 960 tytułów czasopism: 797 polskich i 163 zagraniczne. Dysponuje 25 bazami danych. Ważną częścią zasobów Biblioteki Nauk Humanistycznych i Społecznych są zbiory specjalne, na które składają się: rękopisy, starodruki (1740 jedn. inw.), zbiory kartograficzne, grafika dawna i współczesna (2300 jedn. inw.), plakaty (4100 sztuk), ekslibrisy (3500 sztuk), kasety wideo i mikrofilmy. Wśród starodruków znajdują się liczące 615 jedn. polonica. Zbiory specjalne udostępniane są w pracowniach grafiki i starodruków oraz prezentowane na licznych, organizowanych przez Bibliotekę wystawach. Część tych cennych zbiorów mieliśmy okazję zobaczyć dzięki uprzejmości kierownika Oddziału Zbiorów Specjalnych, mgr Ewy Nodzyńskiej. W ramach Działu Zbiorów Specjalnych działa Pracownia Konserwacji Książki, której pracownicy zajmują się ochroną i ozdobą swoich książek. Specjalistą od konserwacji jest mgr Mirosław Grycuk, starszy konserwator zbiorów. Zauroczyły nas odrestaurowane przez niego okładki zabytkowych książek. Biblioteka Uniwersytetu Zielonogórskiego proponuje swoim użytkownikom szeroki i swobodny dostęp do informacji za pośrednictwem Internetu. Działa tu kompleksowy system zarządzania biblioteką PROLIB, pozwalający na pełną automatyzację procesów gromadzenia, opracowania, wyszukiwania oraz wypożyczania materiałów bibliotecznych. Daje on również możliwość przeszukiwania zbiorów i wypożyczania dzieł poprzez OPAC WWW. Katalog umożliwia czytelnikowi zamawianie i rezerwowanie interesujących go pozycji z dowolnego komputera uczelnianego lub prywatnego, podłączonego do Internetu. Elektroniczna baza danych liczy ok. 115 000 rekordów z opisem książek i czasopism. Biblioteka prenumeruje 1556 tytułów czasopism bieżących, w tym 1217 czasopism polskich i 339 czasopism zagranicznych i baz danych. Oferuje dostęp do pełnej zawartości około 2000 tytułów czasopism elektronicznych w ramach konsorcjów: Elsevier, Springer i Kluwer oraz dostęp do abstraktów i spisów treści około 10 000 czasopism. Umożliwia także korzystanie z 20 dziedzinowych baz danych. W Zielonej Górze mieliśmy także możliwość odwiedzenia Muzeum Ziemi Lubuskiej oraz palmiarni. Serdeczne podziękowania składamy w imieniu całej grupy Pani Dyrektor mgr Annie Uniejewskiej za zorganizowanie tak wspaniałego wyjazdu. Przypisy[1] Dane pochodzą ze strony internetowej Biblioteki Uniwersytetu Zielonogórskiego: Biblioteka Uniwersytecka [on line]. [dostęp 24 wrzenia 2002]. Dostępny w World Wide Web: http://www.bu.uz.zgora.pl/.  | |
| | | |
| |||
| | ||