Nr 8/2004 (59), Biblioteki a zagrożenia. Ochrona zasobów. Sprawozdanie
| | Nr 8/2004 (59), Biblioteki a zagrożenia. Ochrona zasobów. Sprawozdanie |
|
 | | | |
Kazimierz Niciński
| |||
| | ||
| Liczne zagrożenia współczesnego świata, a zwłaszcza katastrofy naturalne i cywilizacyjne, zorganizowana przestępczość, a także konflikty zbrojne powodują szkody w kulturowym dziedzictwie ludzkości. Władze Rzeczypospolitej Polskiej, służby publiczne i organizacje pozarządowe przykładają dużą wagę do kontaktów i wymiany doświadczeń z innymi krajami, aby zintegrować międzynarodowe wysiłki na polu ochrony dóbr kultury. W duchu tych intencji w dniach 13-15 maja 2004 r. w Warszawie odbyła się Międzynarodowa Konferencja Dziedzictwo kultury wobec zagrożeń czasu wojny i pokoju, zorganizowana pod patronatem Dyrektora Generalnego UNESCO w 50 rocznicę podpisania Konwencji z 14 maja 1954 r. o ochronie dóbr kulturalnych w razie konfliktu zbrojnego, w której wzięło udział ponad 200 przedstawicieli z 20 krajów Europy i Ameryki Północnej, w tym reprezentanci organizacji międzynarodowych związanych z ochroną dziedzictwa kultury. Konferencję zorganizowano z inicjatywy Ministerstwa Kultury we współpracy z: Ministerstwem Obrony Narodowej, Ministerstwem Spraw Zagranicznych, Prezydentem m.st. Warszawy, Polskim Komitetem ds. UNESCO, Naczelną Dyrekcją Archiwów Państwowych, Komendą Główną Państwowej Straży Pożarnej, Biblioteką Narodową w Warszawie, Zamkiem Królewskim w Warszawie, Wyższą Szkołą Umiejętności Społecznych w Poznaniu, Stowarzyszeniem Bibliotekarzy Polskich. Gospodarzem konferencji z ramienia Ministra Kultury był podsekretarz stanu Generalny Konserwator Zabytków Ryszard Mikliński. Ministerstwo Obrony Narodowej reprezentował Maciej Górski - podsekretarz stanu, Ministerstwo Spraw Zagranicznych - Bogusław Zalewski, podsekretarz stanu. Celem konferencji było przede wszystkim uczczenie rocznicy podpisania Konwencji Haskiej i zdyskontowanie tego jubileuszu dla kształtowania i rozwijania świadomości społecznej w obszarze ochrony dziedzictwa kulturowego w czasie wojen i pokoju. Istotne znaczenie nadano prezentacji funkcjonujących w wybranych krajach rozwiązań prawnych i organizacyjnych w zakresie ochrony dziedzictwa kulturowego. Zwrócono uwagę na zjawiska terroryzmu i konfliktów kulturowych jako nowe rodzaje niebezpieczeństwa dla sfery dziedzictwa kulturowego ludzkości. Zamiarem organizatorów konferencji było również, aby obrady stały się płaszczyzną wymiany doświadczeń dotyczących współpracy międzynarodowej, regionalnej i lokalnej wobec współczesnych zagrożeń dla dziedzictwa kulturowego. Wśród znamienitych gości zagranicznych w obradach konferencji wzięli udział m.in.: pan Guido Carducci - zastępca Dyrektora Generalnego UNESCO, pan prof. Patrick Boylan - przedstawiciel ICOM, Lord Andrew McIntosh - minister ds. mediów i dziedzictwa Wielkiej Brytanii, pan Zdenek Novak - pierwszy zastępca Ministra Kultury Republiki Czech, pan dr Nicholas P. Stanley Price - przedstawiciel ICCROM, pan Patrick Zahnd - szef Delegatury Międzynarodowego Czerwonego Krzyża na Europę Środkową, pan dr Gerard Sładek - ekspert UNESCO, Austria, pani Kathryn Zedde - Departament Dziedzictwa Kanadyjskiego, Kanada, pan Hans Schlupbach - Federalny Urząd Obrony Cywilnej, Szwajcaria, pan płk Giovanni Pastore - zastępca Szefa Komendy Głównej Karabinierów, Włochy. Polskie środowiska naukowe i twórcze oraz pracowników sfery ochrony dziedzictwa kulturowego na konferencji reprezentowało ponad 120 uczestników, wśród nich m.in.: pani dr hab. Daria Nałęcz - Naczelny Dyrektor Archiwów Państwowych, pan prof. Andrzej Rottermund - dyrektor Zamku Królewskiego w Warszawie, pan prof. Maciej B. Pawlicki, pan prof. Jan Pruszyński - Instytut Nauk Prawnych PAN, pan prof. Andrzej Koss - Międzyuczelniany Instytut Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki, pan Michał Jagiełło - dyrektor Biblioteki Narodowej w Warszawie, pan nadbrygadier Piotr Buk - zastępca Komendanta Głównego Państwowej Straży Pożarnej. W trakcie trzech dni obrad odbyło się pięć sesji, na których zaprezentowano 19 referatów i 8 komunikatów, koncentrując wymianę poglądów wokół dwóch głównych paneli problemowych:
Obrady plenarne konferencji, odbywające się w auli Biblioteki Narodowej w Warszawie, zostały zainaugurowane wystąpieniem zastępcy Dyrektora Generalnego UNESCO Pana Guido Carducciego, który przedstawił referat nt.: Ochrona dziedzictwa kultury na wypadek konfliktu zbrojnego z perspektywy 50 lat funkcjonowania Konwencji Haskiej. Wiodące tematycznie referaty w ramach pierwszego panelu problemowego, prezentowały następujące kwestie: Ochrona dziedzictwa kulturowego w przypadku szczególnych zagrożeń (Kanada), Realizacja przez Polskę zadań na rzecz ochrony dziedzictwa kultury Iraku w ramach misji stabilizacyjnej (Polska). W zakresie problematyki drugiego panelu przedstawiono w wiodących wystąpieniach następujące istotne zagadnienia: Rola organizacji pozarządowych w ochronie dziedzictwa kulturowego (Austria), Wdrażanie środków cywilnych wynikających z art. 5. Drugiego Protokołu do Konwencji Haskiej z 1954 r. (Szwajcaria), Wojna - prawo międzynarodowe - dobro kultury - dziedzictwo (Polska). W 50 rocznicę podpisania Konwencji o ochronie dóbr kulturalnych w razie konfliktu zbrojnego, 14 maja br. na Zamku Królewskim w Warszawie odbyła się uroczysta sesja poświęcona uczczeniu jubileuszu oraz historycznym i współczesnym aspektom funkcjonowania postanowień Konwencji w wymiarze międzynarodowym.
W przemówieniu inaugurującym sesję, wiceminister kultury, Generalny Konserwator Zabytków, pan Ryszard Mikliński podkreślił, że obchody upamiętniające 50 rocznicę podpisania Konwencji Haskiej stają się okazją do ponownego zwrócenia uwagi społeczności międzynarodowej na znaczenie ochrony dziedzictwa kulturowego. Konferencji towarzyszyły wystawy zorganizowane przez Bibliotekę Narodową w Warszawie oraz Naczelną Dyrekcję Archiwów Państwowych, odwołujące się tematycznie do problematyki podejmowanej na sesjach. Uczestnicy zwiedzili ekspozycje pt.: Wojna największym zagrożeniem dla dóbr kultury - Polska 1939-1945, Konserwacja zniszczonych podczas powodzi zbiorów bibliotecznych - Polska 1997 oraz Utracona pamięć - destrukty ze zbiorów archiwów polskich. Obrady Międzynarodowej Konferencji zostały uwieńczone przyjęciem Komunikatu końcowego (tekst w załączeniu), prezentującego uzgodnione stanowisko uczestników wobec problematyki współczesnych zagrożeń dla dziedzictwa kulturowego ludzkości. Cele konferencji:
Warszawa 25 maja 2004 r.  | |
| | | |
| |||
| | ||